Wat mis ik in Hollywood? Het Nederlands Film Festival te Utrecht? Omdat ik hier aan het rondkijken ben, zal ik daar voor het eerst in vijftien jaar niet zijn. Als compensatie loop ik hier het Topanga Filmfestival binnen. Boven op een berg, tussen de jankende coyotes, onder de volle maan. Zelf picknick en dekens meenemen. Kijken naar een filmdoek, dat tegen een enorm luchtbed op zijn kant is geplakt. Alleen maar hele persoonlijke films, die gemaakt moesten worden. Door makers, die zich heel diep in de schuld hebben gestoken, in de hoop volgend jaar tien mijl verderop een Oscar uitgereikt te krijgen. Maar dat is niet het grote verschil met Utrecht. Hier in Hollywood is overal waar je kijkt de (film)droom aanraakbaar. Voor iedereen. Elke dag. En dat is heel erg stimulerend. Juist omdat het overal is waar je kijkt: je wordt er altijd onontkoombaar aan herinnerd. En de droom is tegelijk een levend open museum, waar je elke dag gratis doorheen rijdt. Je wordt er soms een beetje kinderlijk van. Laatst zag ik verderop de parkeerplaatsen van Clint Eastwood en George Clooney. Ik ben er toch even op gaan staan. En de Hummer van Arnold Schwarzenegger? Heb ik toch maar even tegen aan geleund. In een café werd me aangewezen waar Marilyn Monroe ooit een broodje at. Ik heb plechtig even op ‘haar’ stoel gezeten. Natuurlijk slaat het helemaal nergens op. Net zoals de filmranch, die net buiten Hollywood ligt. Dat is niet meer dan een stel western-huisjes in de bergen. Maar dan hoor je dat deze zelfde huisjes al sinds 1925 alsmaar hergebruikt worden voor niet alleen westerns, maar ook voor allerlei beroemde films, die zich afspelen zogenaamd in Wales, Hongkong, Sahara, Berlijn en zelfs het Parijs van Casablanca. En dan herken je ineens plekken uit je favoriete films, waar je nu zelf als het ware doorheen loopt. Over de grond waar Charlie Chaplin, Humphrey Bogart en onlangs nog Brad Pitt liepen.
Showbiz City
Dat is het grote verschil met Nederland. Waar is onze filmdroom te zien? Dat is alleen die anderhalve week Nederlands Film Festival in Utrecht. Dan kun je het zien, er zijn en het aanraken. Daarna wordt het weer afgebroken en is er niets meer van te zien. Waar in Nederland is die filmdroom ergens stimulerend visueel aanwezig of aanraakbaar? Op wiens parkeerplaats zou je dolgraag even willen gaan staan? Tegen wiens auto wil je leunen? Waar is überhaupt nog iets zichtbaar van een Nederlandse film? Het meest vergelijkbaar met de Hollywood filmranch is de in Almere-Buiten gebouwde filmstraat van ‘Flodder’. Maar die schijnt afgebroken te zijn voor het ‘Big Brother’-huis. Ooit bouwde Joop van den Ende ‘Showbiz City’. Dat was meer uit noodzaak, omdat hij eigenlijk studio’s had gebouwd waarvoor de opdrachten ineens niet doorgingen. Zijn probleem met het televisiethemapark was, dat hij eigenlijk niets Nederlands na te bouwen had, omdat er ook van de Nederlandse tv geen aansprekende voorbeelden waren. Vandaar dat het publiek het moest doen met dingen als de Hans van der Togt-steeg.
Spreekt de nieuwe Filmacademie dan tot de verbeelding? Dat lelijke groene gebouw? Ik hoop het voor de leerlingen. En ik hoop ook dat ze net zo stimulerend over scenario leren, als ik hier in de afgelopen paar maanden. Want daarover verbaas ik me nog het meest: Dat ik nu eindelijk ECHT scenarioschrijven begrijp. Altijd waren er dingen in de scenario’s die ongrijpbaar bleven. En die nooit iemand me in Nederland heeft kunnen uitleggen. En nu eindelijk zijn me ‘die geheimen’ door een paar grootmeesters uit Hollywood heel geduldig en vooral heel helder uitgelegd. Wat het nu niet meteen makkelijker maakt. Maar waardoor ik nu de kunst, het vak van scenarioschrijven eindelijk helemaal begrijp en beheers. En dat is enorm stimulerend. Omdat ik nu precies weet wat nodig is, op welke plek en waarom in een filmverhaal. Dat lijkt heel voor de hand liggend, denk je misschien. Maar heb je bijvoorbeeld ooit een perfect werkende Nederlandse romantic comedy in de bioscoop gezien? Nogmaals: het maakt het er niet per se makkelijker op. En tussen het precies begrijpen en het doen zit altijd een spanning. Maar ook dat maakt het hier zo inspirerend, omdat je weet dat overal waar je hier kijkt mensen met hetzelfde worstelen. ‘s Morgens begin je te werken, en als je er ‘s middags niet uitkomt, rijd je bijvoorbeeld even langs de strandhuizen van Malibu langs het huis van Steven Spielberg. En dan kijk je daar even naar (of je raakt het stiekem even aan) en dan weet je dat hij net zo zit te worstelen als jij. Natuurlijk, op een heel ander niveau, en met alleen een scenario kom je hier gek genoeg nog helemaal nergens. Maar het is wel allemaal zo verbazend simpel. En zo lang ik me nog verbaas, blijf ik hier nog even rondkijken.
