Ik besta niet. Althans niet hier in Amerika. Dat zei de autoverkoper tegen me in het hete North Hollywood. Stom toevallig een Nederlander. Daar bofte ik mee: eindelijk een autoverkoper die me het hier kan uitleggen en die ik kan vertrouwen. Althans: na een paar koppen koffie vertelde hij dat hij 30 jaar geleden uit Nederland was gevlucht. Hij was toen croupier in casino Zandvoort, en waste stiekem zwart geld wit. Hij kon net op tijd ontsnappen, en heeft hier een nieuw bestaan opgebouwd. Eerst als dog whisperer. Daarna als autoverkoper. Voor beide heb je namelijk geen vergunning nodig. Het allermoeilijkste was de social security card krijgen. Je bestaat hier pas als die hebt. Hij raadde me aan het te proberen in Simi Valley, 20 kilometer noordelijker. Daar waren de wachtrijen in ieder geval minder lang. En verder had hij wel een ‘leuk autootje met een eerlijk motortje’ voor me. Daarmee reed ik door de heuvelige woestijn vol nieuwe slaapsteden. Allemaal gated communities, waar niemand welkom is, behalve de vooraf geselecteerde bewoners. Hier kom je ook langs de landhuizen waarin de grote reality-tv-shows opgenomen worden: zoals die van ‘Newlyweds’ Jessica Simpson, ex-biljonairsvrouw Ann Nicole Smith en hitseries als ‘My big obnoxious fiance’. Eigenlijk is dit het nieuwe Hollywood, dat langzaam opschuift van de plek waar 100 jaar geleden het oude Hollywood gesticht werd. Boven op de hoogste woestijnheuvel van Simi Valley blinkt een wit gebouw in de knallende zon: The Ronald Reagan Library And Museum. Toch onweerstaanbaar. Beneden loop je langs de hoogtepunten van zijn leven: zijn films, een replica van de Oval Office en een heuse neutronenbom. Boven in de bibliotheek is al het geschrevene over hem verzameld. Ik kijk in de Tourist Shop, en zie Reagans gezicht op al het denkbare gedrukt. Het lukt me niet om iets te kopen, want ik haatte die man. In het ‘Reagan’s cafe’ kun je zijn favoriete gerechten eten. Dat lukt me ook niet. In de tuin ligt hij begraven. Dat is dé foto-hotspot: iedereen laat zich daar met hem vereeuwigen. Net als in Graceland, waar Elvis in zijn eigen achtertuin ligt begraven. En iedereen laat zich daar aan het einde van de bedevaart door zijn huis even plechtig fotograferen als herinnering voor de eeuwigheid.
Vrijdenkerij
Ik moest denken aan het Burt Reynolds Museum. Dat ligt verscholen in de woeste bossen in Florida, vlakbij waar Burt is geboren. Het is niet meer dan een oude schuur. Vol memorabilia verzameld door een oom van Burt. Die zei dat dit heel belangrijk werk was, want zo blijft Burt altijd voortleven. Ook als hij er straks niet meer is. Ik moest ineens aan Theo van Gogh denken. Waarom richten wij niet een Theo van Gogh Museum en Bibliotheek op? Want dat leer je bij Reagan en Elvis: zo laten ze hem doorleven. Waarom eigenlijk niet? Denk even mee: in de Theo Van Gogh Bibliotheek komen alle geschriften, die van hemzelf, maar ook aanverwante studies over bijvoorbeeld terrorisme. In het Theo van Gogh Museum kun je ‘door zijn leven heen lopen’. Net als bij Elvis en Reagan staan er glazen vitrines met belangrijke dingen uit zijn leven. Die vertellen zijn geschiedenis, en daarbij meteen een stuk Nederlandse geschiedenis. Dus niet alleen zijn films, zijn tv-interviews, zijn Gouden Kalveren, maar ook een link naar bijvoorbeeld Pim Fortuyn. Een graf in de tuin gaat te ver, maar waarom niet een stukje van de Linnaeusstraat, zijn laatste fiets en het mes. En dat in groter verband getrokken. Een eetcafé erbij met Theo’s favoriete gerechten? Bij Reagan is er een ruimte voor discussies. Daar kan Theo’s eetcafé goed voor gebruikt worden, met wekelijkse debatten.
Wat kun je kopen in Theo’s Tourist Shop? De mogelijkheden zijn eindeloos. En als je hem haat, koop je niks. De opbrengst gaat naar een stichting, die jaarlijks voorstellen in de geest van Theo’s vrijdenkerij honoreert. Geen standbeeld dus maar een vrijplaats, die leeft. Die doet voortleven. Voor nu en voor later. Het is tegelijk een grote trekpleister voor scholieren en toeristen: Het Andere Van Gogh Museum. Theo bestaat en zo blijft hij bestaan. Of is dat een te Amerikaanse gedachte voor Nederland? Ik ben ondertussen in het land waar Theo heen had gewild na zijn laatste film. Alleen besta ik er nog niet.
